Không còn công an cấp huyện, việc xét xử, kiểm sát sẽ thế nào?

Đây là vấn đề được đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) đặt ra khi thảo luận dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước.

Theo ông Tám, trong quá trình sắp xếp bộ máy sẽ phát sinh những vấn đề mà ngay dự thảo nghị quyết cũng chưa bao quát, chưa lường hết được, do đó, cần thiết phải có quy định xử lý những vấn đề này.

Nhấn mạnh tính cấp bách của các vấn đề phát sinh, đại biểu cho rằng việc ủy quyền như trong dự thảo nghị quyết là cần thiết, tuy nhiên, nếu ban hành theo quy trình của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì vẫn sẽ chậm, nên cần áp dụng thủ tục rút gọn cho việc ban hành các quy định này.

Quan tâm đến quy định tại khoản 6, Điều 4, đại biểu Tô Văn Tám cho biết, dự thảo nghị quyết quy định việc giám sát, kiểm sát, kiểm toán, kiểm tra đối với cơ quan được hình thành hoặc tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật và phải bảo đảm tính tiếp nối, không bỏ trống hoặc trùng lắp về phạm vi thẩm quyền giám sát, kiểm sát, kiểm toán, kiểm tra và không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan chịu sự giám sát, kiểm sát, kiểm toán, kiểm tra.

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum).

Đại biểu Tô Văn Tám đặt vấn đề, quy định như vậy có thể chưa bao quát hết, bởi một số cơ quan sau sắp xếp sẽ kết thúc hoạt động, chuyển nhiệm vụ, nhập lại vào một cơ quan khác.

Cụ thể, hiện nay không còn công an cấp huyện, lực lượng công an cấp huyện chuyển về cấp xã, vậy việc xét xử, kiểm sát các vụ việc thuộc cấp huyện sẽ như thế nào. Do đó, đại biểu đề nghị rà soát và làm rõ thêm quy định này để đảm bảo khả thi, thông suốt trong quá trình thực hiện.

Cũng liên quan đến vấn đề này, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết, cả nước đang triển khai khối lượng công việc rất lớn để tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị với những bước đi rất mạnh mẽ.

Ông Hưng cho biết, tới đây ngành công an không tổ chức công an cấp huyện thì tổ chức bộ máy, hoạt động của Viện KSND, TAND cấp huyện như thế nào cũng phải nghiên cứu để báo cáo cấp có thẩm quyền tính toán. Trong năm nay phải triển khai.

Theo ông Hưng, Kết luận 121 của Trung ương yêu cầu nghiên cứu tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính, giảm cấp hành chính phù hợp thực tiễn, mở rộng không gian phát triển, tăng cường nguồn lực địa phương.

Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng.

Hệ thống tòa án Việt Nam hiện chia làm 4 cấp gồm: TAND tối cao; TAND cấp cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Tòa án quân sự các cấp gồm: Tòa án quân sự Trung ương; Tòa án quân sự quân khu và tương đương; Tòa án quân sự khu vực.

Hệ thống Viện KSND gồm: Viện KSND tối cao; Viện KSND cấp cao; Viện KSND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Viện KSND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương. Song song còn có Viện kiểm sát quân sự các cấp gồm Viện kiểm sát quân sự Trung ương; Viện kiểm sát quân sự quân khu và tương đương; Viện kiểm sát quân sự khu vực.

Hồi cuối tháng 1/2025, Hội nghị Trung ương khóa XIII đã thống nhất tinh gọn tổ chức bộ máy công an theo mô hình 3 cấp bộ, tỉnh, xã, không tổ chức công an cấp huyện. Chính phủ đang hoàn thiện đề án tinh gọn ngành thanh tra còn 2 cấp Trung ương và tỉnh để xin ý kiến Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương trước khi trình Quốc hội.

Theo Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, thời gian tới, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu sắp xếp bộ máy bên trong các hội đoàn thể. Các cơ quan đang triển khai khối lượng công việc rất lớn, với bước đi mạnh mẽ để tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị.

"Những bước đi vừa qua khẳng định quyết tâm của Trung ương là rất chính xác, dựa trên căn cứ khoa học, cơ sở thực tiễn, pháp lý và chính trị", ông Hưng nói. Tuy nhiên do triển khai trong thời gian ngắn, yêu cầu cao nên sẽ có khó khăn phát sinh, nên Trung ương xác định khó khăn đến đâu thì đối diện, phối hợp xử lý đến đấy.

Ông Hưng cũng lưu ý, các công việc hiện nay mới chỉ là bước đi đầu tiên, còn nhiều nhiệm vụ cần thực hiện trong năm nay và nhiệm kỳ tới. Sau khi bộ máy mới đi vào hoạt động, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội sẽ cùng đánh giá quá trình vận hành; đồng thời tổng rà soát biên chế từ Trung ương xuống địa phương, gắn với đánh giá năng lực, trình độ cán bộ.

Thời gian tới, các cơ quan cũng nghiên cứu sửa quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước và đánh giá kỹ lưỡng, cẩn trọng để triển khai tiếp. Mục tiêu là trong thời gian nhanh nhất hoàn thiện mô hình tổng thể hệ thống chính trị hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.