Công an Hà Nội: Cửa hàng không nhận chuyển khoản để “né” thuế có thể mang tội

Theo Công an TP Hà Nội, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên thuộc nhóm cung cấp hàng hóa dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng như cửa hàng tạp hóa, quán ăn, nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

Đây là một trong những bước đi quan trọng trong cải cách hệ thống thuế, phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay, là biện pháp nhằm chấm dứt cơ chế thuế khoán, giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.

Tuy nhiên, thời gian qua rất nhiều người nộp thuế hiểu nhầm về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân và các các nội dung trong Nghị định 70/2025/NĐ-CP, nhiều cửa hàng ở Hà Nội đã cố tình từ chối thanh toán bằng chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt nhằm “né” thuế. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, thể hiện sự thiếu ý thức trách nhiệm đối với nghĩa vụ tài chính công.

Theo quy định tại khoản 4, Điều 6 Luật Quản lý thuế 2019 thì trốn thuế là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, mỗi hộ kinh doanh cần chú ý để chấp hành nếu không sẽ “vô tình” vi phạm pháp luật, vướng vào vòng lao lý.

Để tránh những rủi ro tiềm tàng, bị truy thu thuế, nghiêm trọng hơn là các tội nặng hơn trong tương lai, người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu và nắm rõ các nội dung sau để chú ý chấp hành, tuân thủ pháp luật.

Nhiều cửa hàng ở Hà Nội đã cố tình từ chối thanh toán bằng chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt nhằm “né” thuế.

Thứ nhất, các hộ, cá nhân kinh doanh cần hiểu rõ doanh thu kê khai không đến từ bán hàng và thu được tiền. Mà bản chất doanh thu kê khai thuế đến từ việc chuyển giao quyền sở hữu, sử dụng hàng hoá cho người mua, không phân biệt là đã thu được tiền hay chưa.

Thứ hai, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh hay không đăng ký kinh doanh mà có hoạt động kinh doanh bán hàng, dịch vụ thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

Thứ ba, vấn đề thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Cần hiểu rõ rằng nghĩa vụ thuế xảy ra trên tổng số doanh thu chứ không phải chỉ khi doanh thu phát sinh bằng cách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, mới phải thực hiện nghĩa vụ thuế, trường hợp thu tiền mặt hoặc kê khai doanh thu thấp hơn thực tế không thể “né” được nghĩa vụ thuế.

Thứ tư, không hiểu nhầm về ghi nội dung nhận tiền, dù nội dung giao dịch có thay đổi thế nào đi nữa, dòng tiền đó vẫn bị coi là thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Ngành thuế và các cơ quan chức năng có đủ nghiệp vụ để xác minh, đối chiếu thông tin và nếu người nộp thuế không chứng minh được nguồn gốc rõ ràng, họ sẽ bị nghi ngờ trốn thuế.

Trước đó, Chi cục Thuế Khu vực I (nay là Thuế TP Hà Nội) đã có thư ngỏ tới các hộ gia đình, cá nhân có hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn thành phố về việc chấp hành các quy định pháp luật thuế.

Theo Thuế TP Hà Nội, những ngày gần đây, mạng xã hội lan truyền nhiều thông tin liên quan đến các cửa hàng kinh doanh từ chối nhận thanh toán chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt nhằm “né thuế”.

Do đó, để tránh nhầm lẫn, cơ quan thuế cho biết, theo quy định của pháp luật thuế, doanh thu tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, cung ứng dịch vụ mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Hành vi treo biển “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ, ví dụ “trả tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship”… để cơ quan chức năng gặp khó khăn khi xác định doanh thu không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà ngược lại có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu.

Đồng thời còn đi ngược với xu hướng “Xã hội số - Kinh tế số - Công dân số” và chủ trương phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng, Nhà nước.

Một số trường hợp người bán yêu cầu thu thêm tiền của người mua nếu thanh toán bằng hình thức chuyển khoản không những ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua mà còn là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Cơ quan thuế bày tỏ mong muốn các hộ, cá nhân kinh doanh hãy là những nhà kinh doanh tỉnh táo, tìm hiểu quy định pháp luật, không nghe và làm theo những hành vi trái pháp luật như che giấu doanh thu, không minh bạch trong giao dịch kinh tế; thực hiện kê khai đúng và đầy đủ doanh thu khi bán hàng hoá dịch vụ.

Cơ quan thuế luôn sẵn sàng hỗ trợ và khuyến khích các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển đổi, phát triển lên doanh nghiệp đề được hưởng các chính sách ưu đãi về đầu tư kinh doanh và thuế theo Nghị quyết số 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Đối với các trường hợp người nộp thuế cố tình che giấu doanh thu, kê khai thuế không trung thực, đầy đủ sẽ bị xử lý truy thu, ấn định thuế, xử phạt hành vi khai sai, trốn thuế hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Được biết, từ ngày 1/6/2025, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định về hóa đơn, chứng từ chính thức có hiệu lực.

Theo đó, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP quy định các hộ kinh doanh hoạt động trong một số lĩnh vực như: ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí..., có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Ngay khi Nghị định 70/2025 có hiệu lực, đã xuất hiện một số hộ kinh doanh bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ treo biển với nội dung “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ như “trả tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship”…, để cơ quan quản lý nhà nước gặp khó khăn khi xác định doanh thu tính thuế nhằm “né thuế”.