Bắc Giang: Làm thế nào giải bài toán khai thác khoáng sản ở bãi soi Ninh Tào

Công ty cổ phần Đầu tư Đức Long (Công ty Đức Long) được UBND tỉnh Bắc Giang cấp Giấy phép khai thác khoáng sản (cát, sỏi, đất) tại bãi soi Ninh Tào thuộc xã Hợp Thịnh, huyện Hiệp Hoà với tổng diện tích 4 ha (gồm đất ổn định của hộ gia đình, cá nhân là 32.043,4m2; đất công ích 7.267,6m2; đất giao thông nội đồng 689m2). Công suất khai thác 24.582m3/năm, trữ lượng khai thác 186.827m3 cát, sỏi và 22.141m3 đất. Thời hạn khai thác 7,5 năm (theo quyết định số 753/QĐ-UBND ngày 30/11/2018 của UBND tỉnh Bắc Giang).

Công ty Đức Long khai thác cát sỏi trong diện tích mỏ được các cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cấp phép tại thôn Ninh Tào đã bị một số người dân ra ngăn chặn, phản đối

Tuy nhiên, khi Công ty Đức Long tổ chức khai thác khoáng sản tại phần diện tích 6.711,2m2 đã tiến hành thoả thuận đền bù xong với người dân và được các cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thì bị một số người dân cản trở quyết liệt, không cho công ty khai thác.

Để làm rõ câu chuyện này, nhóm PV báo Tuổi trẻ Thủ đô đã tìm gặp những người dân chưa đồng ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất và những hộ đã chuyển nhượng cho công ty nhằm tìm ra câu trả lời chính xác, khách quan.

Còn 9 hộ dân phản đối và chưa đồng ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Công ty Đức Long làm dự án khai thác cát, sỏi

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Bình ở xóm 4 Ninh Tào (hộ chưa đồng ý - pv) cho biết: Công ty đã tiến hành thỏa thuận, đặt cọc mua đất của người dân từ năm 2018. Họ cũng tiến hành "thuê" lại khoảng 10 ha đất của người dân tại bãi soi Ninh Tào với thời hạn 3 năm để trồng cây dược liệu. Tuy nhiên, hiện nay không thấy công ty trồng cây gì mặc dù đã trả tiền 2 năm thuê đất (năm 2020 thì chưa trả tiền dân - pv).

Công ty Đức Long quây tôn phần diện tích đã chuyển đổi mục đích và được cho thuê đất để khai thác cát sỏi

Tương tự, hộ ông Thanh (cũng chưa nhận tiền chuyển nhượng - pv) có đất nằm trong diện tích 4 ha mà Công ty Đức Long được cấp giấy phép khai thác cát sỏi bức xúc về việc công ty mua ruộng của dân không nói rõ để làm gì, khi có giấy phép khai thác mới đưa ra họp dân.

Ông Thanh cho biết gia đình vẫn chưa đồng ý chuyển nhượng diện tích đất nông nghiệp một phần vì lo bị lắng sẽ bị sạt lở, một phần vì chưa thống nhất được giá đền bù.

Có 183/192 hộ dân đã chuyển nhượng đất cho Công ty Đức Long và đã nhận đủ tiền theo thỏa thuận

Nhiều hộ dân đã bán đất và ký nhận tiền đều cho biết khi doanh nghiệp đi mua ruộng, không nói rõ để làm gì, họ đến từng nhà mua ruộng, cho dân ký vào biên bản, trả tiền xong rồi đi.

Được biết, đến nay còn có 9 hộ/192 hộ gia đình, cá nhân có đất tại khi bãi soi Ninh Tào chưa đồng thuận chuyển nhượng đất cho Công ty Đức Long do chưa thống nhất được mức giá chuyển nhượng.

Đối với diện tích đất công ích, trao đổi với phóng viên, lãnh đạo UBND huyện Hiệp Hòa cho biết đang chỉ đạo cơ quan chuyên môn và UBND xã thực hiện GPMB theo quy định.

Ông Hoàng Văn Thái - Trưởng phòng TN&MT huyện Hiệp Hoà cho biết tổng diện tích của dự án cấp phép cho Công ty Đức Long là 4 ha. Hiện này, công ty đã thực hiện xong việc chuyển nhượng của 183/192 hộ, còn lại một số hộ gia đình vẫn chưa đồng ý chuyển nhượng vì chưa đồng ý về mức giá.

Máy móc đang khai thác cát, sỏi trong khu vực mỏ được cấp phép của công ty Đức Long và trong phần diện tích đất đã được chuyển đổi mục đích sử dụng.

Ghi nhận trên thực tế, phóng viên nhận thấy cả hai phần diện tích đất chưa thoả thuận xong với các hộ dân và đất công ích, Công ty Đức Long đều chưa tiến hành khai thác.

Liên quan tới vụ việc, theo tìm hiểu của phóng viên, căn cứ theo hồ sơ, giấy tờ chuyển nhượng của Công ty Đức Long với hộ gia đình, cá nhân, ngày 29/7/2019 UBND huyện Hiệp Hoà có Tờ trình số 170/TTr-UBND trình Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh cho chuyển mục đích và cho Công ty Đức Long thuê đất.

Ngày 22/8/2019, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành quyết định số 613/QĐ-UBND về việc chuyển mục đích sử dụng đất, cho Công ty cổ phần đầu tư Đức Long thuê đất (đợt 1) để khai thác khoáng sản (cát, sỏi, đất) tại xã Hợp Thịnh, huyện Hiệp Hoà với diện tích 6.711,2m2.

Hiện nay, Công ty Đức Long đã quây tôn và tổ chức khai thác cát sỏi tại phần diện tích 6.711,2m2 đã tiến hành thoả thuận đền bù xong với người dân và được các cấp có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Theo ông Hoàng Văn Sử - Bí Thư đảng uỷ xã Hợp Thịnh cho biết: "Trước đây, khi khu vực này chưa được quy hoạch, lập dự án, cát tặc hoành hành rất ác liệt, hút trộm rầm rộ, chỉ khoảng 1 tiếng đồng hồ là các đối tượng lấy được cả trăm m3 cát ngay. Chúng tôi cũng ngăn chặn nhưng không xuể, công an đã bắt được khối vụ, neo giữ được cả thuyền, máy của cát tặc.

Giấy phép khai thác khoáng sản được UBND tỉnh Bắc Giang cấp cho công ty Đức Long

Chính vì vậy, khi có doanh nghiệp vào lập dự án và được UBND tỉnh Bắc Giang cấp phép, chúng tôi rất phấn khởi. Mức giá doanh nghiệp thoả thuận được hầu hết các hộ dân chấp nhận là 117 triệu đồng/sào Bắc bộ. Đặc biệt, sau khi doanh nghiệp vào khai thác thì không còn tình trạng khai thác cát tặc nữa”.

Ông Đào Văn Quán - Trưởng thôn Ninh Tào chia sẻ: Ngày trước chúng tôi còn phải dựng cả lều để trông đất và đánh đuổi cát tặc. Tình hình rất hỗn loạn và khốn khổ. Nay có doanh nghiệp được cấp phép khai thác, tình hịn yên ổn hẳn.

Theo ông Nguyễn Xuân Thảo - Phó chủ tịch UBND huyện Hiệp Hoà, tình trạng một số người dân ngăn cản hoạt động của Công ty Đức Long là có thật, dẫn đến mất an ninh trật tự. Điều này cần phải nhanh chóng làm rõ, khách quan, công khai về động cơ, bản chất để xử lý dứt điểm.

Công ty Đức Long đã làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng và xin thuê đất từ những diện tích đất người dân đã chuyển nhượng cho công ty

Trao đổi với phóng viên, ông Lương Tuấn Anh, đại diện Công ty Đức Long cho biết khi tiến hành thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chúng tôi đều nói rõ mục đích làm gì cho các hộ dân biết. Tất cả 183/192 hộ rất vui vẻ ký nhận tiền và bàn giao đất, chỉ còn 9/192 hộ dân chưa đồng ý chuyển nhượng nên công ty vẫn đang tiến hành thỏa thuận.

Ông Tuấn Anh cũng khẳng định công ty đang tiến hành khai thác đúng vị trí được cơ quan nhà nước cấp phép khai thác. Đối với những khoản kinh phí liên quan tới an sinh xã hội, chúng tôi luôn sẵn sàng chung tay cùng người dân và thực tế cũng đã đóng góp nhiều cho địa phương.

Còn bà Bùi Thị Hạnh - Giám đốc Công ty Đức Long thì chỉ mong sao dự án được bà con đồng thuận để đi vào khai thác thuận lợi vì công ty đã đầu tư mấy chục tỷ bồi thường và hỗ trợ cho người dân.

Đối với một số hộ dân đòi giá chuyển nhượng quá cao, chúng tôi đang xem xét nhằm có phương án hợp lý vì giá cao quá thì công ty cũng không thể chi trả được. Còn tôi khẳng định sẽ khai thác đúng mốc giới, trong phạm vi mỏ được cấp phép, đồng thời cam kết thực hiện phương án cải tạo, phục hồi môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt. Hiện công ty đã đóng ký quỹ bảo vệ môi trường - Bà Hạnh cho biết thêm.

Phương án cải tạo, phục môi môi trường sau khi dự án dừng khai thác

Được biết, phương án cải tạo, phục hồi môi trường được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt tại dự án này thì sau khi khai thác xong thì Công ty Đức Long sẽ phải gia cố sạt lở bờ moong khu vực khai thác; tiến hành bạt mái taluy tạo độ ổn định bờ tại đoạn sông có nguy cơ sạt lở với khối lượng bạt mái taluy là 180m3.

Đồng thời, đóng cọc tre với tổng chiều dài 145m, số lượng cọc tre là 6.960 cọc, ngoài ra kết hợp với thả rọ đá trong khoảng 25m, chiều rộng thả rọ là 5m, diện tích thả rọ 125m2. Kết hợp đắp bảo tải đất trên cả chiều dài với khối lượng 120m3. Ngoài ra, công ty phải cải tạo tuyến đường vào khu mỏ với chiều dài khoảng 200m được dải bằng đá xô bồ.

UBND huyện Hiệp Hòa, xã Hợp Thịnh và Công ty Đức Long cần tuyên truyền, vận động nhiều hơn nữa để người dân an tâm khi dự án đi vào khai thác, tránh gây mất an ninh trật tự tại địa phương

Có thể thấy, những lo lắng của người dân về sạt lở bờ sông không phải là không có căn cứ nếu như doanh nghiệp không thực hiện nghiêm chỉnh phương án cải tạo phục hồi môi trường đã được phê duyệt sau khi dừng khai thác mỏ. Do đó, để tạo sự đồng thuận trong nhân dân thì UBND huyện Hiệp Hòa, xã Hợp Thịnh và đơn vị khai thác cần có những cam kết cụ thể trước dân và tuyên truyền nhiều hơn nữa để người dân yên tâm hơn, ủng hộ dự án, tránh gây ra xô xát, mâu thuẫn dẫn đến mất an ninh trật tự tại địa phương.