Bộ Chính trị: Không kỷ luật Đảng trường hợp sinh con thứ 3 trở lên

Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương vừa ban hành Công văn 13421-CV/VPTW ngày 17/02/2025 sơ kết thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 về công tác dân số trong tình hình mới và sửa đổi các quy định của Đảng và Nhà nước liên quan đến chính sách dân số.

Trước đó, tại phiên họp ngày 14/2, Bộ Chính trị đã xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc rà soát các quy định của Đảng liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số, và báo cáo của Ban cán sự Đảng bộ Y tế về 7 năm thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Trung ương khóa XII.

Sau khi xem xét, Bộ Chính trị cơ bản nhất trí với nội dung và những kiến nghị, đề xuất nêu trong báo cáo đánh giá sơ kết 7 năm thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới và kết quả rà soát các quy định của Đảng liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số.

Đồng thời, Bộ Chính trị đồng ý ban hành kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới; gao Đảng uỷ Chính phủ chỉ đạo Đảng ủy Bộ Y tế nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Chính trị và ý kiến của các cơ quan liên quan để hoàn thiện kết luận của Bộ Chính trị trình Thường trực Ban Bí thư xem xét, ban hành.

Bên cạnh đó, Bộ Chính trị cũng giao Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Dân số theo tỉnh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trong năm 2025. Trước mắt, khẩn trương rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật có quy định về số con, hoàn thành trong quý I/2025.

Bộ Chính trị cũng đồng ý chủ trương xây dựng và thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035; giao Đảng uỷ Chính phủ chỉ đạo xây dựng chương trình này và trình Quốc hội trong quý III/2025.

Ảnh minh họa.

Cùng đó, Bộ Chính trị giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương tham mưu, sửa đổi Quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư liên quan đến việc xử lý vi phạm chính sách dân số và chủ động sửa đổi Hướng dẫn 05-HD/TW ngày 22/11/2022 của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương theo hướng không xử lý kỷ luật trường hợp sinh con thứ ba trở lên, đồng bộ với việc sửa đổi các quy định của pháp luật (không hồi tố những trường hợp đã bị xử lý kỷ luật).

Ngoài ra, Bộ Chính trị giao Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Công an Trung ương chỉ đạo khẩn trương hoàn thành việc xây dựng, kết nối đồng bộ dữ liệu về con người (trên cơ sở dữ liệu gốc là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư) để đánh giá chính xác sự biến động về dân số (cả về số lượng, chất lượng), phục vụ chính xác kịp thời, hiệu quả công tác hoạch định, triển khai các chính sách dân số trong thời gian tới.

Được biết, Bộ Y tế đang trình cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương bãi bỏ các quy định về xử lý vi phạm chính sách dân số không còn phù hợp, trước mắt bãi bỏ xử lý vi phạm với quy định về số con.

Trong đó, có chính sách về duy trì mức sinh thay thế nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, đặc biệt trong bối cảnh mức sinh ở nước ta đang có xu hướng giảm liên tục qua các năm gần đây.

Theo Bộ Y tế, có một số nguyên nhân dẫn đến mức sinh có xu hướng xuống thấp trong những năm gần đây: Do điều kiện sống được cải thiện, học vấn ngày càng được nâng cao, nhu cầu phát triển sự nghiệp bản thân, nhất là phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, tìm kiếm việc làm tốt hơn để có thu nhập cao hơn và chất lượng cuộc sống tốt hơn, đồng thời được tận hưởng cuộc sống và thành quả của sự phát triển nhiều hơn đã tác động làm chậm, muộn việc kết hôn, nhu cầu sinh con, thời điểm sinh con, sinh đủ 2 con của các bạn trẻ, của các cặp vợ chồng.

Đồng thời, sức ép kinh tế đối với một gia đình trẻ như chi phí sinh hoạt, chi phí thuê hoặc mua nhà, chi phí nuôi dưỡng và giáo dục con cái từ khi sinh ra đến khi trưởng thành ngày càng cao, cũng khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ phải cân nhắc, chọn sinh con muộn, sinh ít con hoặc không sinh con…

Khi mức sinh giảm thấp sẽ gây ra nhiều hệ luỵ, bao gồm: thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số, gia tăng các dòng di cư (do mức sinh thấp, lực lượng lao động thiếu hụt tác động đến các chính sách di cư làm tăng các dòng di cư, thu hút lao động nhập cư)...