Trong bài phát biểu bế mạc kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, đây là dấu mốc quan trọng trong tiến trình xây dựng pháp luật, có ý nghĩa rất quan trọng phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách, tạo đột phá để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát huy nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho địa phương và cả nước.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, ở kỳ họp này, các vị đại biểu Quốc hội đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, thảo luận sôi nổi, quyết nghị các nội dung khó, phạm vi ảnh hưởng rộng; trong điều kiện đặc biệt, chịu áp lực về thời gian nhưng với yêu cầu đặt ra là phải đảm bảo sự đồng bộ, chặt chẽ, triển khai ngay trong thực tiễn, các đại biểu Quốc hội đều thể hiện sự ủng hộ, quyết tâm rất cao, có nhiều ý kiến thẳng thắn và có giá trị về cả lý luận và thực tiễn.

Nhiều đại biểu đã ghi nhận các dự thảo luật trình Quốc hội kỳ này có nhiều vấn đề mới, đúng và trúng, ngắn gọn, dễ hiểu, theo đúng tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật từ kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV; khẳng định quyết sách kịp thời, tất yếu khách quan, đúng đắn, tầm nhìn xa, cơ sở thuyết phục của Đảng, Nhà nước. Các đại biểu cũng đã bắt được đúng mạch, không chần chừ, do dự để khẩn trương khắc phục những tồn tại, vướng mắc, những điểm nghẽn làm chậm sự phát triển của đất nước.

"Thời điểm lịch sử trọng đại của dân tộc thì phải có những quyết định lịch sử, đột phá cho sự phát triển của đất nước", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Mặc dù vậy, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng còn nhiều vấn đề cụ thể của thực tiễn rất khác nhau cần tiếp tục nghiên cứu, tổ chức thực hiện theo đúng hiến định, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo thông suốt, khả thi, hiệu quả, đạt được những mục tiêu đã đề ra.

"Những băn khoăn, lo ngại của các vị đại biểu Quốc hội là có cơ sở, cần hết sức lưu ý trong quá trình chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện và công tác giám sát sau khi các luật, nghị quyết có hiệu lực thi hành, đảm bảo thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước", Chủ tịch Quốc hội nói.

Để các luật, nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện với tinh thần chủ động, sáng tạo, quyết tâm, quyết liệt, nói đi đôi với làm.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ nỗ lực cao nhất để xây dựng các kế hoạch, văn bản quy định chi tiết nội dung được giao trong các luật và nghị quyết của Quốc hội; các cơ quan khẩn trương rà soát để sửa đổi, bổ sung nội dung cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến sắp xếp bộ máy cần xử lý ngay, có tính chất đặc thù, mà không thể xử lý theo nguyên tắc chung để ban hành theo thẩm quyền.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các cơ quan hữu quan, các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục nghiên cứu, chủ động chuẩn bị tốt nhất nội dung sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV.

"Dưới sự lãnh đạo của Đảng; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành; sự đoàn kết, nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cộng đồng doanh nghiệp, đồng bào ta ở nước ngoài, nhất định đất nước ta sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, đáp ứng với niềm tin, hy vọng của cử tri, Nhân dân cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài", Chủ tịch Quốc hội tin tưởng.

Theo Tổng Bí thư, để đất nước phát triển, trong nhiều nhiệm vụ phải làm, có hai nhiệm vụ rất quan trọng. Một là, phải có sự tăng trưởng; khi đã có tăng trưởng, thì đời sống của Nhân dân phải được nâng cao, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của Nhân dân trên tất cả các lĩnh vực từ xã hội đến y tế, giáo dục, văn hóa…

“Không thể nói tăng trưởng mấy con số mà đời sống Nhân dân không thay đổi, nếu vậy tăng trưởng đi đâu. Do đó, hai điều này luôn phải được bảo đảm và liên tục gắn với nhau... Kinh tế được phát triển, đời sống của người dân được bảo đảm… đó là mục tiêu xuyên suốt của chúng ta”, Tổng Bí thư lưu ý.

Cũng theo Tổng Bí thư, tinh gọn bộ máy để hiệu năng, hiệu lực thì phải xác định đúng chức năng, nhiệm vụ, và phải có hiệu quả, hiệu lực trong bộ máy Nhà nước. Muốn làm tốt điều đó, trước tiên phải có mô hình tổ chức bộ máy, tiếp đó phải có hệ thống quy định pháp lý, pháp luật để toàn xã hội đồng lòng thực hiện; cùng với đó là bố trí đội ngũ cán bộ bảo đảm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, Nghị quyết Trung ương các khóa đã nhận định bộ máy Nhà nước hoạt động cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Nghị quyết 18-NQ/TW của Trung ương khóa XII tiếp tục khẳng định điều này. Do vậy, đến khóa XIII chúng ta tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW và nhận thấy còn nhiều nhiệm vụ chưa hoàn thành.

“Tinh gọn bộ máy là vấn đề lớn, tồn đọng nhiều năm. Nghị quyết Trung ương xác định từ nhiều khóa rồi. Từ khóa VI đã nói là bộ máy cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Vấn đề này có đồng chí bảo để sau Đại hội Đảng, nhiệm kỳ mới thì hãy làm để cải cách. Có tâm lý ngại va chạm. Nếu để đại hội xong càng không làm được. Vì vừa đại hội xong, vừa biểu quyết rồi thì ai làm khác được, rất khó khăn. Cho nên bây giờ là thời cơ vàng để làm và để chuẩn bị cho đại hội, bước vào đại hội mới tính toán được”, Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ.

Theo Tổng Bí thư, trong quá trình thực hiện tinh gọn, sắp xếp bộ máy cũng đã nghiên cứu kỹ lưỡng và tham khảo kinh nghiệm các nước. Các quốc gia trên thế giới luôn đặt hiệu quả của bộ máy Nhà nước lên hàng đầu. Nếu một cơ quan hoạt động không hiệu quả, người dân sẽ không tín nhiệm, buộc phải cải tổ ngay.

Lấy ví dụ từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc tinh gọn bộ máy, Tổng Bí thư cho biết, trên thế giới hiện nay chỉ còn Việt Nam và Lào duy trì bộ này; ông đã nghiên cứu kỹ về hoạt động của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhận thấy bộ này đang đảm nhiệm rất nhiều nhiệm vụ từ xây dựng kế hoạch, chiến lược kinh tế đến phát triển đầu tư... Tuy nhiên, nhiều nhiệm vụ trong đó đáng lẽ phải thuộc về Ban Kinh tế Trung ương (nay là Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương).

Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng chỉ ra sự chồng chéo giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Bộ Tài chính. “Thu - chi với nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, còn thu - chi trong nước lại thuộc Bộ Tài chính. Đây là một bất cập cần phải được xem xét lại một cách toàn diện”, Tổng Bí thư chỉ rõ.

Cũng lấy dẫn chứng, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, nhìn ra thế giới, Singapore cách đây 50 - 60 năm chỉ là một làng chài nhỏ nhưng hiện nay, họ đã phát triển vượt bậc. Khi đó, người dân Singapore được đến khám bệnh tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) là niềm mơ ước nhưng sau đó thì ngược lại, chúng ta lại mơ ước được sang quốc gia này để khám chữa bệnh.

Hoặc so sánh với Trung Quốc, cách đây 40 năm, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam và Trung Quốc đều ở mức 300 - 400 USD. Hiện nay, GDP bình quân đầu người của Trung Quốc đã đạt 12.000 - 15.000 USD, trong khi Việt Nam mới chỉ ở mức 4.700 USD. Điều này cho thấy, tốc độ phát triển của chúng ta vẫn còn nhiều khó khăn và đòi hỏi những cải cách mạnh mẽ hơn để bắt kịp.

Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, mỗi giai đoạn cách mạng phải có bộ máy để thực thi đường lối. Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bộ máy phải bảo đảm được mục tiêu đó; chính sách, pháp luật phải bảo đảm được mục tiêu đó.

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật và hành chính để toàn dân thực hiện. Bố trí bộ máy không chỉ để bộ máy hoạt động, mà phải phù hợp với Quốc hội, phù hợp với Chính phủ, phù hợp với các bộ, ngành, địa phương, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Cùng với đó phải tính đến khả năng phối hợp, năng lực dữ liệu, năng lực thực thi chính sách, chất lượng bộ máy, khả năng quản lý ngân sách. Chúng ta cũng cần kiểm điểm, đánh giá hàng năm, định kỳ về hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả của bộ máy Nhà nước.

Tổng Bí thư cũng đề cập đến mục tiêu phát triển con người - động lực phát triển của đất nước, cần tính đến lợi ích của người dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. “Cần tính đến các cơ chế hành pháp, tính công bằng pháp quyền, mức độ liêm chính của Chính phủ, của Nhà nước. Chúng ta tăng cường phòng chống tham nhũng để chứng minh được được bộ máy hành chính liêm chính… Đây chính là những tiêu chí để đánh giá hiệu năng, hiệu lực của bộ máy Nhà nước, của chính quyền”, Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý.

Cũng tham gia thảo luận tổ tại kỳ họp, Chủ tịch nước Lương Cường cho rằng, đây là một nhiệm kỳ đặc biệt với nhiều kỳ họp bất thường nhưng đây là việc cần thiết để giải quyết những việc khó, những điểm vướng để đưa đất nước phát triển.

Theo Chủ tịch nước, để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn thì phải gỡ được các điểm vướng về luật và văn bản pháp luật đang tồn tại.

Nói về Nghị quyết 18-NQ/TW, Chủ tịch nước Lương Cường cho biết, nghị quyết đã được ban hành 8 năm nhưng kết quả thực hiện chưa được như mong muốn. “Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã họp và báo cáo Trung ương, làm sao đích của tinh gọn phải hiệu lực, hiệu quả. Nếu tổ chức lại thì bộ máy mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ”, Chủ tịch nước cho biết.

Chủ tịch nước Lương Cường cho biết, khi rà soát để thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW cũng bị vướng tới hơn 5.000 luật và văn bản pháp luật các loại, trong đó, có nhiều luật cần sửa đổi bổ sung.

Chủ tịch nước Lương Cường cho rằng, để đạt được mục tiêu tinh gọn bộ máy nhưng vẫn hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo như Nghị quyết 18-NQ/TW, cần có sự nỗ lực của toàn Đảng và hệ thống chính trị. Cải cách thể chế được xác định là một trong 3 đột phá chiến lược bên cạnh đột phá về nguồn nhân lực và hạ tầng.

Cũng tham gia thảo luận về vấn đề này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, chúng ta đang tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức để bộ máy tinh - gọn - mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức.

"Đây là chủ trương lớn của Đảng mà chúng ta đang làm, cơ cấu mới bắt đầu vận hành và chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp. Tất nhiên, khi bộ máy, tổ chức, cơ cấu mới đưa vào vận hành sẽ có sự trơn tru, thuận lợi, nhưng cũng có những vướng mắc, trục trặc, khó khăn thì chúng ta phải giải quyết", Thủ tướng nói.

"Việc vận hành bộ máy phải “đúng vai thuộc bài”; ai làm tốt nhất, sát nhất thì giao cho người đó". Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính

Cũng theo Thủ tướng, việc vận hành bộ máy phải “đúng vai thuộc bài”; ai làm tốt nhất, sát nhất thì giao cho người đó, phân định rõ chức năng lập pháp, hành pháp, tư pháp; càng rõ thì càng dễ đánh giá, xác định trách nhiệm. Đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát; địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp; bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, từ thực tiễn thấy cái gì vướng mắc phải sửa.

“Chúng ta họp kỳ họp bất thường lần thứ 9, thể hiện tinh thần có việc làm, có vấn đề thì phải giải quyết. Mà đã làm, giải quyết phải đến cùng, có hiệu quả. Nhìn lại các kỳ họp bất thường phù hợp với thực tiễn, giải quyết được vấn đề của thực tiễn và giải quyết được nguyện vọng của nhân dân. Mục tiêu lần này của Đảng đặt ra là chúng ta tinh giản bộ máy theo Nghị quyết 18-NQ/TW, đây là một cuộc cách mạng về bộ máy. Bộ máy tinh gọn hơn, con người chất lượng hơn”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, thảo luận tổ về Nghị quyết của Quốc hội về quy định xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy tới đây còn nhiều việc phải làm. Chỉ riêng về pháp luật đã có tới hơn 300 luật liên quan, hơn 5.000 văn bản liên quan nghị định, thông tư, không thể chỉ trong một kỳ họp bất thường 6,5 ngày có thể xử lý được hết mà phải tiếp tục thực hiện.

Do đó, cần có cơ chế cho phép Chính phủ, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét ban hành các văn bản hoặc ủy quyền ban hành văn bản giải quyết các vấn đề phát sinh để từ ngày 1/3/2025 bộ máy của Nhà nước đi vào hoạt động.

Theo Chủ tịch Quốc hội, thực tiễn là thước đo. Những vấn đề đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh thì phải giải quyết ngay, không vì những quy trình, thủ tục cứng nhắc mà làm chậm quá trình phát triển của đất nước.

“Cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả được sự hưởng ứng rất tốt trong Nhân dân, trong cán bộ, đảng viên. Chúng ta sắp xếp để bộ máy tinh gọn nhưng phải mạnh. Muốn mạnh phải có con người. Phải chọn được người tinh hoa, người tài, người có đủ năng lực, phẩm chất để phụng sự đất nước, phục vụ Nhân dân”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Nhấn mạnh việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về xử lý một số vấn đề phát sinh sau sắp xếp tổ chức bộ máy phải bám sát chủ trương của Đảng, quy định của Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm yêu cầu về chất lượng, tạo cơ sở pháp lý để bộ máy đi vào hoạt động, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn một lần nữa nêu rõ “phải quyết đoán, quyết liệt, quyết tâm nhưng phải bằng quyết làm nữa thì mới có sản phẩm cho đất nước”.

"Phải chọn được người tinh hoa để phụng sự đất nước, phục vụ Nhân dân". Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Cũng bàn về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cho rằng, việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả được các cấp triển khai thực hiện quyết liệt, khẩn trương trong thời gian qua đang tạo ra những hiệu ứng tích cực, sự tán đồng của cử tri và Nhân dân.

Tuy nhiên, một vấn đề cần phải được quan tâm trong việc tổ chức tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả là việc chảy máu chất xám, tình trạng “người tài xin nghỉ, người dở ở lại” dẫn đến bộ máy “tuy có gọn mà không tinh”.

Do đó, bà Trần Khánh Thu cho rằng, cần phải có giải pháp để giữ chân người tài, người có năng lực thật sự để bảo đảm cho bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Điểm nhấn của kỳ họp bất thường lần thứ 9 chính là việc Quốc hội đã thông qua hàng loạt các dự án luật, nghị quyết phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách; tạo đột phá để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát huy nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho đất nước.

Theo đó, trên cơ sở bám sát chủ trương, nghị quyết của Đảng, dân chủ thảo luận, thể chế hóa đầy đủ pháp luật; cùng với tinh thần hết sức cầu thị lắng nghe, nghiên cứu kỹ lưỡng để giải trình, tiếp thu, chỉnh sửa của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra; Quốc hội đã thông qua 4 luật gồm: Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi); Nghị quyết về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước và 4 nghị quyết khác để thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Quốc hội, Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; thông qua 6 Nghị quyết nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các cơ chế, chính sách đặc thù đối với một số dự án quan trọng, công trình trọng điểm quốc gia.

Trong đó, đáng chú ý là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết tổ chức các cơ quan của Quốc hội và Nghị quyết về số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV. Theo đó, các cơ quan của Quốc hội gồm: Hội đồng Dân tộc; Ủy ban Pháp luật và Tư pháp; Ủy ban Kinh tế và Tài chính; Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại; Ủy ban Văn hóa và Xã hội; Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường; Ủy ban Công tác đại biểu; Ủy ban Dân nguyện và Giám sát. Cơ cấu số lượng thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV có 19 thành viên gồm: Chủ tịch Quốc hội, 6 Phó Chủ tịch Quốc hội và 12 Ủy viên.

Đồng thời, Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV với 14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ và Nghị quyết về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV với 25 thành viên gồm: Thủ tướng Chính phủ; 7 Phó Thủ tướng Chính phủ; 14 Bộ trưởng các Bộ: Quốc phòng; Công an; Ngoại giao; Nội vụ; Tư pháp; Tài chính; Công thương; Nông nghiệp và Môi trường; Xây dựng; Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Khoa học và Công nghệ; Giáo dục và Đào tạo; Y tế; Dân tộc và Tôn giáo. 3 Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước; Tổng Thanh tra Chính phủ; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ.

Về công tác nhân sự, Quốc hội đã bầu bổ sung 2 Phó Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm 2 Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026. Quốc hội cũng đã bầu 6 Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội; phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm 4 Bộ trưởng nhiệm kỳ 2021-2026; đồng thời, miễn nhiệm một số Bộ trưởng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để nhận nhiệm vụ khác.

Theo khẳng định của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, công tác nhân sự đã được thực hiện chặt chẽ, theo đúng quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước, đạt được sự đồng thuận, thống nhất cao của các vị đại biểu Quốc hội.

Chia sẻ về việc hoàn thiện công tác tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan của Quốc hội, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho rằng sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan của Quốc hội, đồng thời, không làm gián đoạn, ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan.

Tổng Thư ký Quốc hội cũng cho biết, Quốc hội là một trong các cơ quan đi đầu trong triển khai ngay, triển khai sớm việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Đến nay, cơ bản các khó khăn, vướng mắc liên quan đến sắp xếp bộ máy đang được tích cực giải quyết hiệu quả, tác động rất ít đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị; việc sắp xếp cán bộ được thực hiện theo hướng tối ưu hóa chức năng, vị trí công việc, bảo đảm tối đa quyền lợi cho cán bộ...

Nói thêm về công tác sắp xếp bộ máy các Ủy ban của Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên cho biết, Luật Tổ chức Quốc hội (sửa đổi) được Quốc hội thông qua đã quy định các Ủy ban chỉ còn lại 3 chức danh (giảm 1 so với trước đây). Về quy định này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phê chuẩn các chức danh nêu trên; trong đó có chức danh ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại các ủy ban. Do đó, số lượng đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại các Ủy ban vẫn giữ nguyên, không ảnh hưởng đến hoạt động của các Ủy ban.

Về chế độ chính sách, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cho biết thêm, theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP, trước mắt từ nay đến hết nhiệm kỳ, ủy viên là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách sẽ giữ nguyên các chế độ, hệ số phụ cấp chức vụ. Đến nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI sẽ thực hiện thống nhất theo quy định của Đảng, Nhà nước.

Đối với nhân sự từ trưởng xuống phó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên cho biết, công tác tinh gọn, sắp xếp tổ chức, bộ máy được Đảng và Nhà nước xác định là một “cuộc cách mạng”, trong quá trình thực hiện đòi hỏi phải có sự “hy sinh”. Do đó, với một số chức danh từ trưởng xuống phó được các cán bộ, đảng viên xác định tư tưởng, tự nguyện thực hiện.

Thực tế, thời gian qua, cả hệ thống chính trị đã làm rất tốt công tác tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Nhiều cơ quan ở Trung ương và địa phương đã xuất hiện hàng nghìn trường hợp xin nghỉ hưu sớm để phục vụ cho cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy. Đơn cử như trường hợp ông Vũ Đức Bảo đã gửi đơn đề nghị cho thôi giữ chức Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội và nghỉ hưu trước tuổi từ ngày 15/2/2025.

Đánh giá về quá trình công tác của ông Vũ Đức Bảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài nêu 6 chữ “dám” gồm: Dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động.

Theo Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài, mặc dù còn rất nhiều tâm huyết, trách nhiệm, trăn trở với công việc chung, song để tạo điều kiện cho quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng bộ thành phố, ông Vũ Đức Bảo đã tự nguyện viết đơn đề nghị Ban Thường vụ Thành ủy xem xét cho thôi giữ chức Trưởng ban Tổ chức Thành ủy và nghỉ hưu trước tuổi.

“Có thể nói đây là ví dụ điển hình về tinh thần nêu gương của người cán bộ, đảng viên. Đây là cái dám thứ 7 - dám hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung, nhằm thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy theo đúng chỉ đạo của Trung ương, của Tổng Bí thư Tô Lâm”, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài đánh giá.

Đánh giá về thành công của kỳ họp, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Bình) cho rằng, các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này đã thể hiện những quyết sách kịp thời, đáp ứng yêu cầu cấp bách của thực tiễn cuộc sống; đồng thời đây là tiền đề, cơ sở pháp lý rất quan trọng nhằm phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

“Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV để lại cho tôi nhiều ấn tượng về một kỳ họp của tinh thần trách nhiệm và đột phá, nhất là trong việc tổ chức sắp xếp bộ máy Nhà nước. Đây là kỳ họp tạo nền tảng để kiến tạo bộ máy tinh gọn, thể hiện sự chỉ đạo thống nhất giữa đường lối của Đảng với Nhà nước; sự phối hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn của Quốc hội, Chính phủ…; đã thực hiện được nhiệm vụ quan trọng mà Nghị quyết số 18-NQ/TW đặt ra, tạo tiền đề để tiến hành tổng rà soát, đánh giá và nghiên cứu sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước”, đại biểu Nguyễn Minh Tâm nhận định.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Minh Tâm, dù công việc hoàn thiện mô hình tổng thể của hệ thống chính trị hoạt động năng suất, hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo phù hợp cho giai đoạn phát triển mới của đất nước là cả một quá trình lâu dài, nhiệm vụ đó còn kéo dài đến tận sau Đại hội Đảng bộ các cấp nhưng vai trò của kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV có thể xem là tiền đề, cơ sở quan trọng trong quá trình đó.

Không chỉ vậy, đại biểu Nguyễn Minh Tâm cũng cho rằng, kỳ họp này cũng giải quyết được nhiệm vụ mang tính cách mạng, thúc đẩy cho lực lượng sản xuất. Đó là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết được xây dựng và ban hành nhằm kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết sẽ trao một số cơ chế, chính sách đặc thù, ưu đãi vượt trội để huy động nguồn lực hợp tác công tư, từ doanh nghiệp, từ xã hội và người dân vào các lĩnh vực đổi mới sáng tạo, thương mại hóa các công trình khoa học cũng như thu hút nguồn nhân lực của lĩnh vực này.

“Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV diễn ra trong không khí khẩn trương, dân chủ, trách nhiệm. Điều này cho thấy, khi đất nước chuyển mình, bộ máy chuyển động trong guồng quay vũ bão của lịch sử, tư duy trong bộ máy cũng có những thay đổi mạnh mẽ. Hoạt động của Quốc hội cũng đã thấm đẫm tinh thần đó”, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Tâm chia sẻ.

Cùng quan điểm, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cũng đánh giá kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình lập pháp, đồng thời thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Nhà nước trong việc đổi mới tư duy quản lý, tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị.

Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, việc sửa đổi, bổ sung các luật quan trọng như: Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cho thấy tầm nhìn chiến lược nhằm thích ứng với yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, sự điều chỉnh về tổ chức bộ máy cũng không chỉ dừng lại ở khía cạnh tinh gọn, mà còn hướng tới tính hiệu năng, hiệu quả, giảm chồng chéo, nâng cao trách nhiệm giải trình, bảo đảm bộ máy vận hành một cách linh hoạt, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

"Đây là thời điểm mà chúng ta cần một thể chế mạnh mẽ để dẫn dắt đất nước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình với những bứt phá táo bạo, vững chắc. Việc Quốc hội ban hành các nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội là bước đi chiến lược để định hình một nền hành chính công hiện đại, hiệu quả và sát dân, gần dân hơn", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận định.

Cũng theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, những quyết sách tại kỳ họp không chỉ đặt nền móng cho sự đổi mới trong xây dựng pháp luật mà còn khơi dậy một tinh thần cải cách mạnh mẽ trong toàn bộ hệ thống. Khi thể chế vận hành thông suốt, khi quyền lực được phân bổ hợp lý và sử dụng hiệu quả, đó chính là lúc đất nước vươn lên, sánh vai cùng bạn bè quốc tế, hiện thực hóa khát vọng phát triển phồn vinh, văn minh và hạnh phúc.

"Mặc dù thời gian của kỳ họp không dài nhưng các nội dung quan trọng đều được cho ý kiến kỹ lưỡng tại các buổi thảo luận tại tổ và trên hội trường. Để có được kết quả như vậy là nhờ sự quyết liệt, khẩn trương, tâm huyết chuẩn bị các văn bản trình tại kỳ họp của Chính phủ và các Bộ, cơ quan; sự đồng hành tận tụy, trách nhiệm của các cơ quan thẩm tra của Quốc hội. Đó cũng là kết quả của tinh thần làm việc khoa học, hiệu quả của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bởi thế mà nhiều phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra vào ngày nghỉ, xuyên đêm sáng đèn phục vụ công cuộc tinh gọn bộ máy", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói thêm.

Ở góc độ cử tri, người dân, theo ghi nhận của phóng viên, họ bày tỏ sự đồng tình rất cao việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị.

Cử tri và Nhân dân mong đợi sớm có được một hệ thống tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn thể từ Trung ương đến địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu quả để tạo tiền đề cho đất nước phát triển bứt phá trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Theo dõi kỳ họp qua thông tin từ báo chí, ông Đồng Minh Trung (xã Đức Thượng, huyện Hoài Đức, Hà Nội) đánh giá cao việc Quốc hội khóa XV đã thông qua nhiều luật, nghị quyết để tạo điều kiện cho việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại kỳ họp bất thường.

Theo ông Đồng Minh Trung, việc thực hiện tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy sẽ tạo điều kiện, tập trung các nguồn lực đầu tư thực hiện các nhiệm vụ cấp bách và mục tiêu dài hạn; có tinh gọn bộ máy mới có thể tập trung nguồn lực thực hiện đầu tư phát triển; giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư, lúc đó đất nước mới bước vào kỷ nguyên vươn mình.

“Tôi ấn tượng với những phát biểu phân tích sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và một số đại biểu Quốc hội liên quan đến công tác sắp xếp tinh gọn bộ máy. Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã đưa ra những cơ sở, dẫn chứng cụ thể chứng minh rằng đây là thời cơ không thể tốt hơn để chúng ta thực hiện cuộc cách mạng tin gọn bộ máy, song hành với cuộc cách mạng về khoa học công nghệ”, ông Đồng Minh Trung chia sẻ.